Kanserin belirtilerini bilmek hastalığın erken teşhisi açısından çok ama çok önemli. Bu belirtilerin birine veya daha fazlasına sahip olduğumuzda kanser ihtimal olarak aklımıza gelmeli ve uzman bir doktora görünmeliyiz. Tabii ki bu belirtilerin kanser dışında daha masum açıklamalarının olması sık rastlanan bir durum ama siz gene de tedbirli olun.
Açıklanamayan kilo kaybı: Özellikle mide, pankreas, yemek borusu kanseri ve akciğer kanserinin ilk belirtisidir.
Ateş: Sıklıkla görülür fakat genelde ileri evre kanserlere eşlik eder. Kan kanseri ve lenf bezi tümörlerinde ise başlangıç belirtisi olarak ortaya çıkabilir.
Halsizlik: Kan kanseri veya kansızlığa neden olabilen mide veya kalın bağırsak kanseri gibi kanserlerin başlangıç aşamasında ortaya çıkabilir. Halsizlik kanserin seyrini tahmin etme konusunda önemli bir bulgu olduğu için dikkate alınmalıdır.
Ağrı: Kemik veya testis tümörlerinde ilk belirti olabilir ama genelde ileri evre kanser türlerine eşlik eder.
Memede veya vücutta hissedilen kitleler: Özellikle meme, testis, lenf bezi veya yumuşak doku tümörleri cilt altında bir yumru veya şişlik ile kendini belli eder.
Ciltte değişiklikler: Cilt tümörleri dışında iç organ tümörlerinde de görülebilir. Bazı kanserlerde sarılık, ciltte koyulaşma veya kızarıklık olur.
Kanama: Olağan dışı kanama birçok kanserde erken veya geç dönemde ortaya çıkabilir. Kanın balgamda görülmesi akciğer, dışkıda görülmesi kalın bağırsak, idrarda görülmesi idrar torbası (mesane), zamansız vajinal kanama ise rahim veya rahim ağzı (serviks) kanserinin belirtisi olabilir.
Dışkılama veya idrar yapma alışkanlığında değişiklik: Uzun süreli kabızlık, ishal veya dışkı boyutunda değişiklik kalın bağırsak kanserinin ilk belirtilerinden biridir. İdrar yaparken sancı, idrarda kan görülmesi veya idrar yapma sıklığının değişmesi prostat veya idrar torbası (mesane) kanseri şüphesi doğurur.
Öksürük ve horlama: İnatçı ve geçmeyen öksürük akciğer kanserinin, horlama ise gırtlak (larinks) kanserinin işareti olabilir.
Ben ve siğillerdeki değişiklikler: Eski bir ben veya siğilde şekil, boyut veya renkte yeni ortaya çıkan bir değişiklik durumunda acilen bir doktora müracaat edilmelidir. Melanom denilen cilt tümörlerinde erken teşhis ile tedavi şansı artar.
Biyolojik Risk Faktörleri
- Cinsiyet: Bazı kanser türleri cinsiyetle ilişkilidir. Örneğin prostat bezi sadece erkeklerde olduğu için, prostat kanseri erkeklerde görülür. Meme kanseri hem kadın hem de erkeklerde görülebilir, ancak kadınların meme kanserine yakalanma riski daha yüksektir.
- Yaş: Pek çok kanser türü yaşlılarda ortaya çıkar. 50 yaşın üstündeki kişilerde kanser görülme riski daha yüksektir.
- Irk: Bazı ırklarda belli tip kanserler saha sık görülmektedir. Örneğin Amerikalı zencilerde prostat kanseri daha sık görülür.
- Cilt: Sarışınlarda cilt kanseri daha sık görülmektedir.
Çevresel Risk Faktörleri
Yaşadığınız ya da çalıştığınız çevre koşulları kanser gelişimi için risk faktörü oluşturabilir. Ev ya da iş yerinde bulunan bazı maddeler, kanser riskini artırır. Asbest, radon, hava kirliliği, UV radyasyon, sigaraya maruz kalma çevresel risk faktörlerindendir.
Genetik Risk Faktörleri
- Aile üyelerinden birinde genç yaşta kanser teşhis edilen bireylerde,
- Üç veya daha fazla kuşakta aynı tip kanser öyküsü bulunanlarda,
- Anne veya baba tarafından üçten fazla kanser olgusu bulunan kişilerde,
- Aile bireylerinden birinde iki veya daha fazla farklı tip kanser bulunan bireylerde kanser gelişme riski ortalamaya göre yüksektir.
Ailede birden fazla kişide, aynı tip kanser olsa bile bu kalıtımsal olmayabilir. Kanserin kalıtımsal olduğundan şüphe ediliyorsa genetik tarama testleri yapılması gerekir.
Bu yazı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü sitesinden derlenmiştir.
İlginizi çekebilir Sözcüklerle Kendini Korumak
Modern insan rekabet ettiği için değil paylaşmayı bildiği için bugüne kadar yeryüzünde hayatta kalmayı başardı. Beğen ve paylaş.
Tşkler paylaşımlar icin