Felçten Korunmak İçin Atılacak 7 Adım

Annemin geçirdiği felçten sonra inme nasıl önlenir araştırmaya başladım. Resmi istatistik raporlarından eriştiğim rakamlar gerçekten gözümü korkuttu. Yaşlılara has bir hastalık gibi göründüğü halde çalışma yaşındaki kişilerde inme geçirme sayısı son 15 yılda endişe edici bir şekilde %50 artmış durumda. Ülkemizde, ne yazik ki sosyal ve ekonomik birçok zorluklar barındıran felç konusunda, bilinçlenme anlamında pek yol kat edememişiz. Oysa yaşam şeklimizde yapacağız birkaç değişiklikle sadece felçten değil birçok hastalıktan korunmak mümkün.

Felç riskinizi azaltan 7 adım

1.Düşük kan basıncı

Yüksek tansiyon, kontrol altına alınmaması durumunda felç riskinizi en az iki kat arttırıyor.

Hedef: Tansiyonunuzu 135/85 altında dengeleyin. En azından 140/90 değerlerini aşmamaya çalışın. Tansiyonu kontrol altına alma çalışmasını abartmakta stres üreterek bu amacınızdan uzaklaşmanıza sebep olabilir.

Nasıl:

•  Tuz tüketiminiz günlük bir çay kaşığını(1,5 mg) geçmesin.
•  Kolestrol yükselten besinlerden (hamburger, peynir, dondurma) uzak durun.
• Her gün 4,5 porsiyon meyve,sebze tüketin. Haftada 2 öğün balık tercih edin. Günlük beslenmenize tam tahılları ve baklagilleri, düşük yağlı besinleri ekleyin.
• Günde en az yarım saat yürüyüş gibi bir egzersizi günlük rutininiz haline getiren.
• Sigara içiyorsanız bırakın(Bu yazıyı buraya kadar okuduysanız artık daha dikkatli olmanız gereken yaşlara gelmiş olmalısınız).
• Doktorunuz tarafından verilen tansiyon ilaçlarınızı düzenli olarak kullanın.

2.Fazla kilolarınızdan kurtulun!

Obezite  tansiyon,şeker ve felç riskini arttırır. Aşırı kiloluysanız en az %10 kilo kaybı ile felç riskinizi anlamlı oranda azaltırsınız.

Hedef: Vücut kitle indeksini 25’in altına düşürmek herkes için gerçekçi bir hedef olmaktan uzak. Doktorunuz ile gerçekçi bir hedef belirleyerek gecikmeden fazlalıklarınızdan kurtulun.

Nasıl:

• Aktivite düzeyinize ve vücut kitle endeksinize bağlı olarak günlük aldığınız kalori miktarınız 1500-2000 kaloriyi aşmasın.
• Günlük hareket miktarınızı artırın. Yürüyüşü mutlaka hayatınızın bir parçası haline getirin.

3.Daha hareketli bir yaşam şart

Egzersiz ile kilo vermenin, tansiyonu dengelemenin dışında felç riskinizi ciddi anlamda azaltırsınız.

Hedef: Haftanın en az beş günü orta zorlayıcılıkta egzersiz.

Nasıl:

• Her sabah kahvaltıdan sonra yakın çevrede yürüyüş
• Arkadaşlarla egzersiz derslerine katılmak
• Hangi egzersizi yaparsanız yapın nefes almakta zorlandığınız halde hala konuşabildiğiniz seviyeyi hedefleyin. Bu seviyeyi aşmayın.
• Her fırsatta asansörü kullanmak yerine merdiven çıkmayı tercih edin.
• Eğer kesintisiz yarım saat egzersize ayıracak zamanınız yoksa bunu gün içinde 2,3 defalık 10,15 dakikalık egzersizlerle kompanse edin.

 4.Alkol tüketimini sınırlandırın

Günde 1 bardak alkol bir ihtimal stresinizi düşürmeye yardımcı olarak felç riskinizi azaltabilir. Ama günde 2 bardaktan fazla içmeye başlarsanız felç riskiniz çok hızlı bir şekilde artar.

Hedef: Alkol tüketmeyin. Tüketecekseniz makul miktarda kalın.

Nasıl:

• Günde bir bardaktan fazla alkol tüketmeyin.
• İlk tercihiniz, içerdiği resveratrolun kalp ve kalbi koruduğu düşünülen kırmızı şarap olsun.
• Büyük bir bira kupası veya şarap bardağını ağzına kadar doldurup kendinizi kandırmayın. Bir kadeh şarap 125 ml, bir şişe bira 330 ml, cin 100 ml, duble rakı 85 ml, votka 100, viski 50ml. Cin, rakı ve votka’nın kalori değerlerinin yüksekliğini mutlaka hesaba katın.

5.Atriyal Fibrilasyon

Atriyal fibrilasyon en sık görülen kalp ritm bozukluğudur. Kalpte oluşumuna sebep olduğu pıhtının beyne gitmesi sonucu felce yol açabilir.

Hedef: Atriyal fibrilasyon şikayetiniz varsa mutlaka tedavi olun

Nasıl:

• Kalbinizde çarpıntı oluyorsa ya da nefesiniz kesiliyorsa bir hekime görünün.
• Kan sulandırıcı ilaçlara veya yeni nesil felç riskini azaltan haplara ihtiyacınız olabilir. Doktorunuz yönlendirmelerine mutlaka uyun.

6.Kan şekerini kontrol altına alın

Yüksek kan şekeri damarlarda hasara yol açar. Zamanla oluşan pıhtı damar içlerinde birikerek tıkanıklığa yol açabilir.

Hedef: Kan şekerini kontrol altında tutmak.

Nasıl:

• Kan şekerinizi doktorunuzun yönlendirdiği aralıklarla kontrol edin.
• Diyetinize, egzersizinize sadık kalın.
• Kan şekerinizi kontrol amaçlı almanız gereken ilaçlarınızı size söylenen şekilde kullanın.

7.Sigarayı bırakın!

Sigaranın zararlarını bilmeyen kaldı mı? Şimdi size sigara içmenin kanınızı yoğunlaştırdığını, plak oluşumunu arttırarak damarları tıkadığını yazmama gerek yok. Ya da sigara bırakmanın sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle beraber açık ara en faydalı yaşam biçimi değişimi olduğunu söylemeye. Siz de bildiğiniz halde hala içiyorsanız altındaki psikolojik sebebi bulmanızı şiddetle tavsiye ederim.

Hedef: Sigarayı bırakmak

Nasıl:

• Doktorunuza sigarayı bırakmak için size uyan en iyi yolu sorun(kendi içinize sormanız daha doğru ama siz oyalanmaya devam edin).
• Nikotin sakızları, bantları, antidepresan türevleri…
• “Pes etmeyin. Birçok kişi ancak sayısız denemeden sonra bırakıyor” diyorlar. Ben kısaca ne uğraşacaksınız bir seferde bırakın gitsin demek istiyorum.

Vücudun Felç Öncesi Son Sinyalleri

Felci erken fark etmek için yurtdışında yayınlanan;F-A-S-T diye çok başarılı kamu spotları var.

Face(yüz) Güldüğünüzde yüzünüzün bir tarafı aşağı sarkıyor mu?

Arms(kollar) Kollarınızı aynı anda yukarı kaldırdığınızda biri yere düşüyor mu?

Speech(konuşma) Dil dolanıyor mu? Sesler her zamankinden farklı çıkıyor mu?

Time( zaman) Şüphelendiğiniz durumlarda acilen tam teşekküllü bir hastaneye ulaşmaya çalışın. Vücunuzun verdiği sinyalleri dinleyin ve iç güdülerinize güvenin. Geç kalmış olmaktansa boşa telaşlanmış olun daha iyi. İlk üç saat içindeki tıbbi müdahale ile kalıcı hasarın  önlenebileceğini unutmayın.

Diğer felç işaretleri

• Vücudun bir tarafında güç kaybı
• Yüzde uyuşma
• Alışılmadık şiddetli baş ağrısı
• Görüş kaybı
• Uyuşma ve karıncalanma
• Yürürken yalpalama

Bu yazıyı Harvard Üniversitesi Kadın Sağlığı Yayınları’ndan derledim.

Modern insan rekabet ettiği için değil paylaşmayı bildiği için bugüne kadar yeryüzünde hayatta kalmayı başardı. Beğen ve paylaş.